نگاهی به احوال، آثار و افکار امام یحیی بن شرف نووی (امام نووی)

امام نووی به سال 631 ه.ق. در قریه نوا دیده به جهان گشوده بعد از دوران کودکی، برای تحصیل و سیراب کردن جسم و جان‌اش زادگاهش را ترک کرد و به دمشق، که در آن روزگار مرکز علما و مجمع فضلا به شمار می‌آمد، هجرت کرد و در محضر علمای بزرگی به دانش اندوزی پرداخت، و از دریای علوم آنان سیراب گردید، و از اساتید خود در علم و دریافت و تقوا و پارسایی پیشی گرفت، و در مسند تدریس نشست و عالمان بسیاری را تربیت کرد. حافظه‌ی قوی و خدا دادی، وی را در علوم گوناگون چیره ساخت؛ زیرا علم و دانش موهبت و نوری از جانب خداست که تنها به افراد پاک طینت هدیه داده می‌شود. وی همواره مال حلال خورد و حق گفت و هرگز به خاطر دنیا، آخرتش را تباه ساخت.

سبکی درباره‌ی ایشان گفته است: «بعد از تابعین تمام خصلت‌های نیکی که همه‌ی افراد داشتند، نووی به تنهایی همه آنها را داشت.»

شیوه‌ی کتاب (نگاهی به احوال، آثار و افکار امام یحیی بن شرف نووی (امام نووی)) بدین صورت است که شرح حال امام نووی را از کتب سیره به اندازه‌ای که در دسترس بوده، جمع آوری کرده است و سعی بر این بوده که آن را مذرتب و منظم کرده و مقدمه و حاشیه‌ای مناسب در حد توان بر آن نگاشته شده است. و قصه نویسنده این بوده است که به شرح حال تمام علمای دورانش به اندازه‌ای که امکان داشته ولو یک سطر باشد، بجز شرح حال شاگردانش یا رجال سند، در این کتاب بگنجاند.

امام نووی (رحمه الله) از همه لذات و شیرینی‌هایی که در دنیا وجود دارد بجز اندکی که بتواند زندگی‌اش ادامه یابد – آن هم در پائین‌ترین سطح – استفاده نکرد و بقیه ی آن را برای روزی گذاشت که به پروردگارش ملحق می‌شد و لحظه‌ای از زندگی‌اش را جز در راه افزایش علم و دین و تقوی صرف نکرد. کم و نایابند مدعیان عالم، که صبر و منهج و راه و روشی همچون او داشته باشند و چیزی نگذشت که آوازه‌ی او در افقها و کران‌ها پیچید و در علم و زهد و تقوی و ذکر، ضرب المثل دوران شد.