کتاب باقیات صالحات به بیان مسائل فقهی در فقه امام شافعی می‌ پردازد.

هر چند این کتاب به نام باقیات صالحات نام‌گذاری شده است اما نویسنده فرزانه و پرآوازه آن ماموستا ملا محمد ربیعی علاوه بر این کتاب، زندگی خود را سرشار از اعمالی نموده‌اند که هر یک صدقه جاریه و باقیات الصالحات ایشان خواهد بود.

آثار گرانبهای ایشان طی چندین سال به شیوه‌های مختلف به چاپ رسیده است،

اما اکنون این اثر ارزشمند ایشان بعد از مراجعه دقیق، ویرایش،اصلاح و بررسی توسط خانواده و شاگردان دلسوز ایشان در قالب پنج جلد به شیوه‌ای آراسته و شایسته توسط نشر احسان در سال 1397 به چاپ رسیده است.

دانشنامه جهاد

نویسنده کتاب «دانشنامه جهاد» می‌گوید: این کتاب را به یک مقدمه، ده باب و یک خاتمه تقسیم کردم که هر باب مشتمل بر چند فصل است.

بعد از مقدمه به تعریف واژگان و مفاهیم اساسی پرداخته شده که بحث متمرکز بر آن­هاست.

باب اول: حقیقت جهاد، مفهوم و حکم جهاد، مشتمل بر شش فصل.

باب دوم: انواع و مراتب جهاد، مشتمل بر هشت فصل.

باب سوم: جهاد از دفاع تا هجوم، مشتمل بر یک پیشگفتار و دوازده فصل.

باب چهارم: اهداف جهاد در اسلام مشتمل بر یک پیشگفتار و پنج فصل.

باب پنجم: جایگاه جهاد و خطر دست کشیدن از آن و آماده کردن امت برای آن، مشتمل بر شش فصل.

باب ششم: ارتش جهاد اسلامی، واجبات، آداب و قوانین آن، مشتمل بر پنج فصل.

باب هفتم: جنگ به چه منتهی می‌شود؟ مشتمل بر پنج فصل.

باب هشتم: بعد از جنگ چه؟ مشتمل بر شش فصل.

باب نهم: جنگ در دایره‌ی اسلامی، مشتمل بر یک پیشگفتار و سه فصل.

باب دهم: جهاد و مسائل معاصر امت، مشتمل بر هفت فصل.

و بعد از آن پس‌گفتار می‌آید.

بنده [یوسف قرضاوی] ادعا نمی‌کنم که حق موضوع را ادا کرده‌ام، ولی تلاشم را به کار بردم تا به‌قدری که می‌توانم به دستاوردهای جدید برسم، فرا بگیرم، بخوانم و مسائل را خوب هضم کنم. از متقدمان و متأخران، نوآوران و معاصران، مؤیدان و معارضان، دین‌گرایان و دنیاگرایان بخوانم، بررسی کنم، مقایسه و موازنه کنم، با تأنی ترجیح دهم و با بینه انتخاب کنم... «از مقدمه‌ی کتاب»

شیوه­‌ی نگارنده در این کتاب بر مجموعه‌ای از عناصر اساسی استوار است:

اول: قرآن

تکیه­‌ی اساسی بر نصوص قرآن کریم است، چون قرآن اولین مصدر و منبع اسلام است که شک و اختلافی در آن نیست و با تواتر یقینی به طور قطع ثابت شده است. در سینه‌ها حفظ شده، بر زبان‌ها خوانده شده و در مصحف­‌ها نوشته شده است. این اصلی است که کسی از امت در آن اختلاف ندارد.

دوم: تکیه بر سنت صحیح

تکیه بر سنت صحیح و ثابت ­شده از رسول‌الله از قبیل گفتار، کردار و تقریرات روایت شده با احادیثی که سندشان صحیح و بدون انقطاع، شذوذ و علت است و متنشان تعارضی با آیات، یا احادیث دیگر و یا منطق دانش و عقل ندارد؛ به گونه‌ای که بیان‌کننده‌ی آیات قرآن باشد و معارض آنان نباشد و همسو با کتاب و میزانی باشد که خدا فرستاده است.

سوم: بهره‌گیری از دریای فقه

بهره­‌گیری از گنجینه‌های فقه اسلامی و ذخایر دریایی آن، بدون طرفداری از یک فقه و پرداختن به یک امام مشخص از شیوه‌های نگارنده است.

چهارم: مقایسه‌ی اسلام با دیگر ادیان

در مقایسه و مقارنه­‌ی دیدگاه­‌ها و آرا به فقه اسلامی و مدارس آن بسنده نشده است، بعضی اوقات بین فقه شریعت اسلامی و قوانین وضعی غربی مقارنه شده است.

پنجم: ارتباط با واقعیت موجود

فقه با واقعیت زندگی امت در جهان ارتباط دارد و کارکرد فقه، درمان یا پیدا کردن دارویی از داروخانه­‌ی شریعت زیبا است و نه خارج از آن؛ و پاسخ­گوی هر سؤالی است که فرد و جماعت درباره‌ی دین و زندگی مطرح می­‌کنند. با فقه است که مسیر متمدنانه‌ی امت در پرتو نور احکام شریعت زیبا و روشن می­‌شود.

ششم: انتخاب میانه‌روی

در این کتاب روشی برگزیده شده است که خداوند نگارنده را در انتخاب و ترجیح آن در دعوت، تعلیم، فتوا، تحقیق، اصلاح و تجدید موفق کرده است و آن میانه‌روی و اعتدال است.

و نیز در پاسخ به این سؤال که «چه کسی به پژوهش نیاز دارد؟» نگارنده افرادی را که به آن نیاز دارند به ترتیب زیر در مقدمه آورده است.

1- علمای شریعت

2- حقوق‌دانان

3- اسلام‌‌گرایان

4- مورخان

5- اندیشمندان

6- خاورشناسان

7- اصحاب گفت‌وگو

8- سیاستمداران

9- نظامیان

10- همه­­‌ی اهالی فرهنگ

اصول فقه یکی از ارزش‌مندترین دانش‌ها به شمار می‌آید، زیرا به گواهی دانشمندان مسلمان، اصول فقه یکی از علوم ابزاری است که هیچ حقوق‌دان و قانون‏گذاری از آن بی‏‌نیاز نیست. علمی که عقل و وحی را در هم آمیخته و مشعل اجتهاد را در طول تاریخ همچنان فروزان نگه داشته است و به تبیین کتاب خدا پرداخته و فرد را با اقسام حدیث آشنا می‌سازد. از طریق اصول فقه روش‌های گوناگون استنباط احکام فرا گرفته می‌شود و فرد با آشنایی منابع متنوع، دروس تسامح و تساهل را می‌آموزد و از تعصب و افراط و تفریط دست می‌کشد.

از طریق اصول فقه است که فرد با اجماع و خرد جمعی آشنا می‌شود و از تک‏روی و منیّت دست می‌کشد و با استفاده از قیاس و اجتهاد به رأی، به دیگر نظرات و دیدگاه‌‏ها احترام می‌گذارد و متناسب با مقتضیات زمان و مکان، مصالح عمومی را در نظر می‌گیرد و استحسان و سد ذریعه را در کشف احکام جدید به کار می‌برد و وقتی که فقه، فرع اصول فقه است و دارای چنان ارزشی است و حلال و حرام را از طریق آن می‌شناسند، معلوم است که اصل، از چه ارزشی برخوردار است. بنابراین آشنایی بیشتر با این علم، قدرت استنباط و کشف احکام و مراعات قواعد دینی و قوانین را می‌افزاید که کتاب «مبادی و اصطلاحات اصول فقه» این امر مهم را بر عهده دارد.

دکتر جلالی زاده نویسنده این کتاب، عضو هیأت علمی گروه فقه امام شافعی دانشکده الهیات دانشگاه تهران است.

با لحنی شگفت‏‌آلود به من گفت: اداره ‌ی نماز؟ مگر نماز هم دفتر و اداره‏‌ای دارد؟ گفتم: وقتی که انسان‌ها علم اداره‏‌ی امور دنیا را می‏‌آموزند تا از آن به بهترین شکل بهره‏‌برداری کرده و از منافع آن سود سرشار ببرند- در حالی که چنین منافعی از بین رفتنی است- پس چرا کارهای آخرت نیز، اداره‏‌ی مخصوص به خود را نداشته باشد؟ و چرا ما نباید بر آن باشیم تا از آخرت خویش به نیکوترین روش ممکن آن بهره‌برداری نموده و بزرگترین منافع را از آن ببریم در حالی‏ که سود آخرت از بین‌رفتنی نیست؛ زیرا سودی است جاودانه و جایزه‌ای است که هرگز نقص و کاستی را بدان راهی نمی‌باشد؟

هر بخشی از زندگی روزمره و علوم روزمره با برنامه و پروژه‌ی خاصی برنامه‌ریزی می‌شوند و به پیش می‏‌روند. اگر نظم و مدیریت آن‏‌ها را رها کنیم و امور از کنترل خارج شوند، قطعاً هیچ کاری سرانجام نخواهد داشت و به هیچ موفقیتی نخواهیم رسید. عامل و پروژه‌ای که می‏‌تواند همه چیز را برای ما عوض کند و بر بهره‏‌ها و منافع این جهانی و اخروی‏مان بسیار بیافزاید، بدون شک مدیریت عبادات و بازشناخت آن‏‌ها و تأثیرشان در مدیریت ذهن و روان شخص است. عبادات نیز رده‌بندی دارند و در رأس تمام آن‏‌ها «نماز» است. نماز میعادگاه خدا و بنده‏‌اش است که بر قله‏‌ی همه عبادات و بهره‏‌ها و منافع دنیوی- اخروی ما می‌درخشد. نماز سرشار از خشوع و آرامش و برخوردار از تأمل در قرائت و حرکت، یک مدرسه‏‌ی روحی تمام‌عیار برای تمرین صبر، رسیدن به تمرکز ذهنی و اوج یافتن بر قله‌ی ارزش‏‌های برین است. ارزش‌هایی مانند آرامش اعصاب، تأمل و بردباری، اعتدال و میانه‌روی و... در سایه‏‌ی مدیریت نماز حاصل می‏‌شود.

کتاب «مدیریت نماز» تألیف احمد بسام ساعی و ترجمه‌ی عبدالرؤوف مخلص هروی است که نشر احسان آن را در سال 1397 و در قطع رقعی به زیور طبع آراسته است.